Στις περιοχές NATURA 2000
(γράφει ο Βαγγέλης Ρίζος)
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί πρώτη προτεραιότητα σε κάθε χωροταξικό και αναπτυξιακό πρόγραμμα. Ούτε αμφισβητεί ότι οι περιοχές του δικτύου NATURA 2000 χρειάζονται προστασία από δραστηριότητες που εμποδίζουν την αειφορία. Η αμφισβήτηση ξεκινά όταν η διαχείριση των οικοσυστημάτων συνοδεύεται με περιορισμούς και απαγορεύσεις.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν τα σχέδια για την προστασία των περιοχών προβλέπουν αποκλεισμούς και περιορισμούς σε δραστηριότητες της υπαίθρου.- Όταν οι χρήστες καλούνται να περιορίσουν ορισμένες δραστηριότητες. Π.χ. πρόβλημα υπάρχει, όταν οι αγρότες εμποδίζονται ν’ ασκήσουν στις ιδιοκτησίες τους, την όποια δραστηριότητα επιθυμούν. Νιώθουν ότι ζημιώνονται και αντιδρούν.
Ένας και μοναδικός τρόπος υπάρχει για ν’ αποφύγουμε την αντίδρασή τους .- Να τους ενημερώσουμε σωστά και να πετύχουμε τη συναίνεση τους. Να πεισθούν για την αναγκαιότητα του διαχειριστικού σχεδίου και παράλληλα να θεσπίσουμε αντισταθμιστικά οφέλη. Οφέλη που θα αναπληρώνουν την απώλεια εισοδήματος ή το δικαίωμα χρήσης και αξιοποίησης της περιουσίας τους όπως αυτοί νομίζουν καλύτερα.
Η διαχείριση για τη προστασία των περιοχών γίνεται με σεβασμό τόσο στη φύση όσο και στον άνθρωπο.- Αν η προστασία του περιβάλλοντος είναι απαραίτητη και πρέπει να την επιδιώξουμε, τότε πρέπει να γίνει με συναίνεση των ντόπιων και με παροχή αντισταθμιστικών μέτρων γΓ αυτούς που θίγονται από τους περιορισμούς.- Είναι σωστό και δίκαιο ν’ αποζημιώνονται, αυτοί που ζημιώνονται, από αυτούς που ωφελούνται.- Και αυτοί που ωφελούνται είναι το σύνολο, είναι η πολιτεία, είμαστε όλοι εμείς.
Επί πλέον οι ντόπιοι κάτοικοι μιας προστατευόμενης περιοχής πρέπει να είναι συνεργάτες και οι πραγματικοί προστάτες του περιβάλλοντος.- Όταν επιφυλάσσουμε γΓ αυτούς μόνο αποκλεισμούς και περιορισμούς, τότε η αποτυχία των σχεδίων διαχείρισης είναι εκ των πραγμάτων σίγουρη.- Όταν τα μέτρα λαμβάνονται γΓ αυτούς χωρίς αυτούς και δεν συνδυάζονται με αντισταθμιστικά οφέλη, θεωρούνται αυταρχικά και προσβλητικά για την τοπική κοινωνία.
Συνιστώ σε κάθε αρμόδιο να διαβάσει προσεχτικά το διαχειριστικό σχέδιο της Κοιλάδας Σπερχειού-Μαλιακού, ενταγμένης στο δίκτυο NATURA 2000.- Να προβληματισθεί για τους αναφερόμενους αποκλεισμούς, περιορισμούς και απαγορεύσεις δραστηριοτήτων.- Και να φαντασθεί ότι βρίσκεται στη θέση των άμεσα ενδιαφερομένων που τελικά θα πληρώσουν « τη νύφη ».- Ελπίζω επίσης να μην βιαστούμε παρόλο που έχουμε καθυστερήσει.- Έστω και αν μας πιέσει η Ε.Ε. εμείς να θυμόμαστε ότι « όποιος βιάζεται σκοντάφτει ».- Και ότι το σεβασμό -στο περιβάλλον- τον εμπνέουμε δεν τον επιβάλουμε.-
Κλείνω το σημείωμά μου με μια πρόταση:
Θεωρώ απαραίτητο να επιδιωχθεί η ενεργός συμμετοχή στο φορέα διαχείρισης, (για τη προστασία της Κοιλάδας Σπερχειού-Μαλιακού), όλων των οργανωμένων ομάδων που δραστηριοποιούνται στη περιοχή.- Έχει μεγάλη σημασία η κοινή συνεργασία, όλων των εμπλεκομένων κοινωνικών ομάδων με τις υπηρεσίες του κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.- Οι κοινές αποφάσεις θα έχουν καλύτερα αποτελέσματα.